Wykład 2 - 25.03.2015

Wg Amerykańskiego Towarzystwa ds. Niepełnosprawności Intelektualnej i Rozwojowej (AAIDD):
1. Niepełnosprawność intelektualna nie jest cechą, jak kolor oczu, wzrost czy waga.
2. Nie jest uszkodzeniem fizycznym czy psychicznym.
3. Jest szczególnym stanem funkcjonowania, który zaczyna się w dzieciństwie i charakteryzuje się ograniczeniami zarówno w zakresie inteligencji, jak i zdolności adaptacyjnych.
4. Niepełnosprawność intelektualna odzwierciedla rozbieżność między możliwościami osoby a strukturą i oczekiwaniami jej środowiska.

Definicja niepełnosprawności intelektualnej wg AAIDD (2002r.):
Niepełnosprawność intelektualna jest niepełnosprawnością charakteryzującą się istotnym ograniczeniem zarówno w zakresie funkcjonowania intelektualnego, jak i zachowań przystosowawczych, które wyrażają się w umiejętnościach poznawczych, społecznych i praktycznych. Niepełnosprawność ta ujawnia się przed 18 r.ż.
*Istotne – co najmniej 2 odchylenia standardowe poniżej normy.



Definicja niepełnosprawności intelektualnej wg Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (2013r. – podręcznik DSM-V)
Niepełnosprawność intelektualna jest zaburzeniem, które zaczyna się w okresie rozwojowym i obejmuje deficyty w intelektualnym i adaptacyjnym funkcjonowaniu w obszarze koncepcyjnym, społecznym i praktycznym.
*DSM – Diagnostyczny i statystyczny podręcznik zaburzeń psychicznych.
Podręcznik DSM-V
Kryteria:
A. Deficyty w zakresie funkcji intelektualnych, takich jak rozumowanie, rozwiązywanie problemów, planowanie, myślenie abstrakcyjne, ocenianie, uczenie się szkolne, uczenie się na podstawie doświadczeń; potwierdzone zarówno na podstawie oceny klinicznej, jak i testów inteligencji (wyniki co najmniej 2 SD poniżej normy);
B. Deficyty w adaptacyjnym funkcjonowaniu, które powodują trudności w realizacji rozwojowych i socjokulturowych standardów dotyczących osobistej niezależności i społecznych obowiązków. Bez stałego wsparcia deficyty adaptacyjne ograniczają funkcjonowanie w jednym lub więcej obszarów aktywności codziennego życia, w tym komunikowania się, społecznego uczestnictwa, niezależnego życia w różnych środowiskach, takich jak dom, szkoła, praca, społeczność.
C. Wyżej wymienione deficyty intelektualne i adaptacyjne muszą mieć swój początek w okresie rozwojowym (okres dzieciństwa, adolescencja).
Niektóre testy do badania:
⋄ Inteligencji:
- Wechslera,
- Termana-Merrill
- Stanford-Bineta
⋄ Zachowania przystosowawczego:
- Skala Zachowania Przystosowawczego Nihiry, Fostera i in.
- Skala Dojrzałości Społecznej Dolla



Klasyfikacja psychologiczna upośledzenia umysłowego (niep.int.):
1. Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim (II=52-67; od -2.01 do -3,00 sd),
2. Upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym (II=36-51; od -3,01 do 4,00 sd),
3. Upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym (II=20-35; od -4,01 do -5,00 sd),
4. Upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim (II=0-19; powyżej -5,01 sd).
Przyczyny upośledzenia umysłowego (niep.int.):
1. Czynniki prenatalne:
⋄ genopatie (np. fenyloketonuria) i chromosomopatie (np. Z. Downa)
⋄ choroby wirusowe i bakteryjne, zakażenia pierwotniakami (różyczka, cytomegalia, toksoplazmoza, kiła)
⋄ niedobory witaminowo-pokarmowe (np. niedobór jodu)
⋄ zatrucia chemiczne (alkohol, narkotyki, leki)
⋄ napromieniowanie
2. Czynniki perinatalne
⋄ niedotlenie (uraz CUN)
⋄ uszkodzenie mechaniczne czaski i mózgu
⋄ wcześniactwo (niedorozwój struktur i funkcji, zwiększona wrażliwość na czynniki patogenne ze środowiska po urodzeniu)
3. Czynniki postnatalne
⋄ urazy mechaniczne czaski i mózgu
⋄ konsekwencje w przebiegu wczesnodziecięcych chorób zakaźnych (świnka, odra, szkarlatyna) – zapalenie opon mózgowych i mózgu
⋄ zatrucia (uszkodzenia CUN)
⋄ niedobory witaminowo-pokarmowe
⋄ czynniki socjo-kulturowe