Pedagogika społeczna mgr Katarzyna Tarka

Zagadnienia:

1. Istota bezrobocia.
2. Sytuacja na rynku pracy w woj. lubelskim.
3. Stopa bezrobocia w Polsce.
4. Problem bezrobocia osób z wykształceniem wyższym.
5. ABC poszukującego pracy.

1. Istota bezrobocia:

Bezrobocie to zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.

Bezrobotnym w rozumieniu przepisów. Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest osoba, która:
-ukończyła 18 rok życia
-nie osiągnęła wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a i 1b oraz art. 27 ust 2 i 3 ustawy z dnia 17.12.1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 153 poz. 1227 z późn. zm.)
-aktualnie nie uczy się na żadnym szczeblu kształcenia lub nie jest skierowana na szkolenie przez PUP.
-jest zameldowana lub pozostaje w Polsce legalnie lub jej pobyt może zostać zalegalizowany (azyl polityczny, karta stałego lub czasowego pobytu, obywatele UE)

Długotrwałe bezrobocie to pozostawanie bez pracy przez okres co najmniej 12 miesięcy w ciągu ostatnich 24 miesięcy.

Stopa bezrobocia jest to iloraz bezrobotnych przez aktywnych zawodowo w danej kategorii ludności.

Aktywni zawodowo zdefiniowani są przez GUS jako osoby pracujące plus osoby poszukujące pracy, plus bezrobotni, plus niepełnosprawni (z możliwością zatrudnienia w niektórych zawodach).

Przyczyny bezrobocia:
1. Relatywnie wysokie dla pracodawców koszty pracy.
2. Niedopasowanie popytu i podaży na określony rodzaj pracy - bezrobocie strukturalne.
3. Sztywne i agresywne dla pracodawcy prawo pracy.
4. Niedopasowanie terytorialne miejsc zapotrzebowania na pracę i zasobów siły roboczej.
5. Prawna reglamentacja pracy - konieczność uzyskiwania państwowych bądź korporacyjnych pozwoleń oraz licencji na pracę.
6. Między zakończeniem pracy w poprzednim miejscu pracy, a jej podjęciem w nowym mija pewien czas.
7. Brak doświadczenia zawodowego wśród obywateli.

Negatywne skutki bezrobocia:
-trudności materialne
-utrata statusu społecznego
-obniżenie samooceny i wiary we własne siły
-problemy rodzinne
-problemy natury psychicznej
-w niektórych przypadkach bezdomność


Pozytywne skutki bezrobocia:
-korzystny wpływ na konkurencyjność na rynku pracy
-wzrost motywacji do kształcenia, do zwiększenia układów na inwestycje w kapitał ludzki
-wzrost motywacji pracowników do bardziej efektywnej i solidnej pracy, oraz ograniczenie nadmiernej frustracji kadr
-zainteresowanie elastycznymi formami pracy
-inne

Instrumenty aktywizacji zawodowej:
-prace społeczne użyteczne
-staż
-szkolenia
-prace interwencyjne
-przygotowanie zawodowe dorosłych
-finansowanie badań lekarskich lub psychologicznych
-zwrot kosztów przejazdu
-zwrot kosztów zakwaterowania
-studia podyplomowe
-jednorazowe przyznanie środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej
-przyznawanie środków na założenie spółdzielni socjalnej
-skierowanie do uczestnictwa w zajęciach do centrum integracji społecznej lub klub integracji społecznej
-wolontariat

Rodzaje bezrobocia:
-b. krótkookresowe - b.średniookresowe - b.długookresowe -b.chroniczne
-b.jawne - b.ukryte
-b.strukturalne - b.technologiczne
-b.cykliczne - b.sezonowe
-b.klasyczne - b.neoklasyczne
-b.fikcyjne - bezrobocie z wyboru

Skutki bezrobocia:
W Polsce dotykają nie tylko jednostkę pozostająca bez pracy ale także jej rodzinę. Kłopoty wynikające z braku środków do życia przekładają się na atmosferę panującą w rodzinie. Apatia i poczucie społecznego odrzucenia powodują narastające konflikty, niesłuszne obwinianie się za zaistniałą sytuację.

Rodziny bezrobocia-nie uzyskują dochodów na poziomie minimum socjalnego. W szczególnie dramatycznej sytuacji są samotne matki. Rodziny bezrobotne, by mogły zaspokoić podstawowe potrzeby, najpierw wykorzystują oszczędności, potem sprzedają rzeczy, następnie się zadłużają.

Brak pieniędzy powoduje że nie mają za co kupić podstawowych artykułów, żywności, ubrania, wysłać dzieci do przedszkola lub szkoły oraz zapłacić rachunki. Rodzina taka nie korzysta z dóbr kultury, turystyki, wyjazdów, nie prowadzi życia towarzyskiego oraz nie płaci czynszu za mieszkanie, co w dalszej kolejności grozi eksmisją.

Osoba bezrobotna z czasem traci swoją pozycję w małżeństwie i rodzinie. Źle układają się stosunki rodzinne-dzieci, ponieważ rodzice nie są w stanie zaspokoić oczekiwań i potrzeb swych dzieci. Dzieci bezrobotnych czują się gorsze w środowisku rówieśniczym. Bezrobotne rodziny wpadają w depresję i nerwicę, co w dalszym efekcie wpływa niekorzystnie na życie pozostałych członków rodziny. Narastają konflikty, wzajemne żale, obwinianie się, poczucie zawodu, bezradność wobec dzieci. Nie zapewnia to właściwych warunków i klimatu do wszechstronnego rozwoju dzieci oraz poczucia bezpieczeństwa.

Istota bezrobocia:
Fazy bezrobocia w ujęciu psychologii:
Faza 1. Obawa utraty pracy-pobudzenie, zmiany nastroju, brak równowagi emocjonalnej.
Faza 2. Szok po utracie pracy-poczucie klęski, krzywdy upokorzenia, lęk przed przyszłością, przygnębienie.
Faza 3. Wchodzenie w sytuację bezrobocia i optymizmu efekt urlopu, traktowanie sytuacji jako przejściowej, aktywność, wiara w sukces.
Faza 4. Pesymizm i rezygnacja-negatywne reakcje emocjonalne, problemy zdrowotne i finansowe.
Faza 5. Fatalizm i apatia, dopasowanie do sytuacji-poczucie beznadziejności, dążenie do izolacji społecznej, redukcja oczekiwań życiowych i zainteresowań.

Sytuacja na runku pracy w województwie lubelskim.
Zgodnie z art. 49. ustawy z dnia 20.04 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013, Nr. 674, z późn, zm) do "osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy zaliczane są osoby bezrobotne.
-do 25 roku życia
-powyżej 50 roku życia
-długotrwale bezrobotni (pozostający w rejestracji urzędów pracy przez okras ponad 12 miesięcy w ciągu ostatnich dwóch lat)
-bez kwalifikacji zawodowych
-bez doświadczenia zawodowego
-bez wykształcenia średniego
-samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia
-którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia
-niepełnosprawność