Wykład 15.10

15.10.2014
ROzwoj- zespol procesow zachodzacych w toku ontogenezy.prowadzacy do krztalecenbia sie budowy ciala osobnika i do doskonalenia sie organizmu pod wzgledem funkcjonowania(dzieki procesom dojrzewania struktur wewnetrznych)

Procesy skladowe:
-wzrastanie
-roznicowanie
-dojrzewanie
-zanik

wzrastanie-polega na powiekszaniu sie rozmarow ciala i jego czesci(zmiana przyrostu)
• kinetyka wzrastania - przedstawienie mmierzonych wartosci cech w odniesieniu do wieku (np.wzrost w wieku 3-18lat)
• dynamika wzrastania - zmiany przyrostu danej cechy mierzonej w odniesieniu do wieku. (np. o ile centymetrow zmienia sie co roku wzrost chlopcow)

roznicowanie-tworzenie sie nowej jakosciowo struktury ze struktury pierwotnej
(np powstanie tkanek i narzadow z komorek potomnych zygoty, przyklad ludzkiej ciazy)

dojrzewanie - powstanie nowej zintegrowanej struktury, w ktorej sklad wchodza istniejace wczesniej elementy (np.dojrzewanie ukladu nerwowego,odpornosciowego,dojrzewanie seksualne)

zanik-podlega na doslownym zaniku tego przedmiotu jakiegos narzadu ale najczesciej ten proces polega na ogranizeniu jego funkcji (zanik odruchow, zanik grasicy, zanik neuronow) najczesciej kojarzone ze staroscia.

apoptoza- brak sladow dzialania,obumierania.
kazdego dnia obumiera 10000 neuronow w wieku okolo 20 lat.

czynniki warunkujace rozwoj czlowieka

• determinanty rozwoju - predyspozycje rozwoju indywidualnego;

• czynniki genetyczne genotyp, ktory okresla potencjalne mozliwosci rozwoju;

• okreslaja tzw. szlaki rozwoju(rytm i tempo) oraz jejgo poziom.

kazda nasza komorka maja 46 chromosomow, ale sa po 2 jednakowe, majac 23 pary.materle(od matki) i paterle(od ojca).

stymulatory rozwoju - czynniki paragenetyczne;cechy i czynniki zwiazane z organizmem matki, wplywy matczyne na rozwijajacy sie w organizmnie matki zarodek i plod ( rozwoj prenatalny) (NP. wplyw takich czynnikow jak : liczba poprzednich ciaz, wiek matki, chooroby, traumatyczne przezycia)

modyfikatory rozwoju - czynniki egzogenne:
• srodowisko przyrodnicze(np. warunki klimatyczne, zywnosc)
• srodowisko spoleczno-kulturowe(np. miesce zamieszkania,struktura rodziny)
• zestaw czynnikow srodowiskowych ktory moze pobudzac v/s hamowac potencjalne mozliwosci rozwojowe organizmu

O wyborze modyfikatorow decyduje tryb zycia.







Akceleracja rozwoju

• Akceleracja rozwoju - ogolna tendencja do przyspieszenia rozwoju
• trend rozwojowy - obserwowany obecnie w populacji dzieci i mlodziezy wzrost dlugosci i masy ciala oraz przyspieszenie dojrzewania w porownaniu z ich rowiesnikami sprzed kilkunastu lat.

Przyczyny akceleracji

-zjawisko heterozji - korzystne skutki zwiekszania roznorodnosci genetycznej ludzi zawierajacych malzenstwa, mieszanie puli genowtycznej(masowe ruchy ludnosci wywolane czynnikami politycznymi i ekonomicznymi)

-poprawa jakosci zywienia - wzrost spozycia miesa, cukru, podaz witamin, wzrost racjonalnosci zywienia; nie wystepuje glod i niedozywienie.

• dzialania naswietlania - dluzsze oddzialywanie swiatla, sztuczne przedluzenie dnia poprzez oswietlenie elektryczne (wnioski z hodowli roslin i zwierzat)
• warunki socjo-ekonomiczne (lepsze warunki mieszkaniowe i kulturowe)
• wzmozona stymulacja,wiecej wrazen - wzrost czynnikow zewnetrznych stymulujacych rozwoj